Ulga na złe długi – czym jest i jak ją rozliczyć?

Nieopłacona faktura to jeden z największych problemów przedsiębiorców. Podatek trzeba zapłacić, choć pieniędzy od kontrahenta nadal nie ma. Właśnie w takich sytuacjach pomocna jest ulga na złe długi, która pozwala skorygować podatek od niezapłaconej należności.

W tym artykule wyjaśniamy czym jest ulga na złe długi, kto może z niej skorzystać oraz jak rozliczyć ją krok po kroku w PIT, CIT i VAT – z praktycznym przykładem i listą najczęstszych błędów.

Czym jest ulga na złe długi?

Ulga na złe długi to mechanizm podatkowy, który pozwala:

• wierzycielowi zmniejszyć podstawę opodatkowania, gdy kontrahent nie zapłacił faktury,

• dłużnikowi – zwiększyć podstawę opodatkowania, jeśli nie uregulował zobowiązania w terminie.

Ulga dotyczy:

• podatku PIT,

• podatku CIT,

• podatku VAT (na nieco innych zasadach).

Co ważne, ulga na złe długi nie oznacza umorzenia długu. Zobowiązanie nadal istnieje – zmienia się jedynie sposób rozliczenia podatku.

Kto może skorzystać z ulgi na złe długi?

Ulga na złe długi dla wierzyciela

Z ulgi może skorzystać przedsiębiorca, który:

• wystawił fakturę i wykazał z niej przychód,

• nie otrzymał zapłaty w ciągu 90 dni od terminu płatności,

• na dzień wystawienia faktury:

  • kontrahent nie był w trakcie upadłości, restrukturyzacji ani likwidacji,

• dług nie jest przedawniony.

Ulga przysługuje zarówno:

• jednoosobowym działalnościom gospodarczym,

• spółkom,

• podatnikom PIT i CIT.

Ulga na złe długi dla dłużnika – obowiązek, nie wybór

Warto wiedzieć, że po stronie dłużnika ulga na złe długi jest obowiązkowa.

Jeśli przedsiębiorca:

• nie zapłacił faktury w ciągu 90 dni od terminu płatności,

musi:

• zwiększyć podstawę opodatkowania o wartość nieuregulowanego zobowiązania.

Obowiązek ten dotyczy zarówno podatników PIT, jak i CIT – nawet wtedy, gdy firma ma problemy finansowe.

Ulga na złe długi w PIT, CIT i VAT – najważniejsze różnice

PIT i CIT

• korekta dochodu (zmniejszenie lub zwiększenie),

• 90 dni od terminu płatności,

• rozliczenie w zaliczce na podatek lub w zeznaniu rocznym.

VAT

• korekta VAT należnego,

• dodatkowe warunki formalne,

• rozliczenie w pliku JPK_V7.

Choć nazwa ulgi jest ta sama, sposób rozliczenia VAT różni się od PIT i CIT – dlatego nie należy ich ze sobą mylić.

Sprawdź również: Faktoring odwrotny czy kredyt obrotowy? Porównanie finansowania dla firm

Jak rozliczyć ulgę na złe długi krok po kroku?

Krok 1: Sprawdź, czy minęło 90 dni od terminu płatności

Liczy się termin płatności z faktury, a nie data jej wystawienia.

Krok 2: Ustal okres, w którym dokonujesz korekty

Korektę można wykonać:

• w zaliczce miesięcznej lub kwartalnej,

• w zeznaniu rocznym (PIT-36, PIT-36L, CIT-8).

Krok 3: Dokonaj korekty w deklaracji podatkowej

• wierzyciel – zmniejsza podstawę opodatkowania,

• dłużnik – zwiększa podstawę opodatkowania.

Krok 4: Zachowaj dokumentację

Na wypadek kontroli warto mieć:

• fakturę,

• potwierdzenie terminu płatności,

• dowód braku zapłaty.

Przykład – jak działa ulga na złe długi w praktyce?

Przykład:

• przedsiębiorca wystawił fakturę na 10 000 zł netto,

• termin płatności: 10 stycznia 2025 r.,

• kontrahent nie zapłacił faktury.

Jeśli do 10 kwietnia 2025 r. zapłata nadal nie nastąpi:

• wierzyciel może pomniejszyć dochód w zaliczce za kwiecień,

• dłużnik ma obowiązek zwiększyć swój dochód o 10 000 zł.

Jeżeli dług zostanie zapłacony później – obie strony muszą dokonać korekty w drugą stronę.

Kiedy nie można skorzystać z ulgi na złe długi?

Ulga nie przysługuje, jeśli:

• dług jest przedawniony,

• przychód nie został wcześniej wykazany,

• transakcja dotyczy podmiotów powiązanych (w określonych przypadkach),

• kontrahent był w trakcie upadłości lub likwidacji na moment sprzedaży.

Najczęstsze błędy przy uldze na złe długi

• liczenie 90 dni od daty wystawienia faktury, a nie terminu płatności,

• brak korekty po stronie dłużnika,

• mylenie zasad PIT/CIT z VAT,

• brak dokumentów potwierdzających brak zapłaty,

• zapomnienie o korekcie po późniejszej zapłacie faktury.

Podsumowanie

Ulga na złe długi to realne wsparcie dla przedsiębiorców, którzy muszą rozliczać podatek od nieopłaconych faktur. Warunkiem jest jednak prawidłowe ustalenie terminu, poprawna korekta i kompletna dokumentacja. Jeśli masz wątpliwości, jak rozliczyć ulgę w swojej firmie – warto skonsultować się z księgowym lub doradcą podatkowym.

Ulga na złe długi – najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy ulga na złe długi jest obowiązkowa?
Dla wierzyciela – nie. Dla dłużnika – tak.

Czy można skorzystać z ulgi w zeznaniu rocznym?
Tak, jeśli nie została rozliczona wcześniej w zaliczce.

Czy ulga na złe długi dotyczy JDG?
Tak, dotyczy również jednoosobowych działalności gospodarczych.

Czy trzeba informować kontrahenta o uldze?
Nie ma takiego obowiązku, ale druga strona i tak musi dokonać korekty podatku.

Co jeśli kontrahent zapłaci po zastosowaniu ulgi?
Wtedy należy dokonać korekty w przeciwnym kierunku w okresie zapłaty.

Maja Białas

Absolwentka Public Relations, copywriterka z pasją do tworzenia treści, które są nie tylko ciekawe, ale i użyteczne dla czytelnika. Na co dzień zajmuje się content marketingiem i SEO, dbając o to, by słowa miały realny wpływ. W wolnym czasie planuje kolejne podróże i odkrywa nowe miejsca.